จัดเตรียมของมงคลและการจัดขบวนขันหมากในงานแต่งพิธีไทย
พิธีการ “แห่ขันหมาก” เปรียบเสมือนหัวใจสำคัญในงานแต่งงานแบบไทย สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมอันงดงาม ความเคารพนับถือ ต่อครอบครัวของเจ้าสาว และสื่อถึงความมุ่งมั่นตั้งใจของเจ้าบ่าวที่ต้องการขอเจ้าสาวมาเป็นคู่ชีวิต โดยเป็นการจัดเตรียมที่เต็มไปด้วยของมงคลและสัญลักษณ์แห่งความอุดมสมบูรณ์ แต่หลายคนอาจไม่รู้ว่า การจัดขบวนขันหมากในงานแต่งประกอบไปด้วยอะไรบ้าง ? และมีการลำดับขบวนอย่างไร มาหาคำตอบได้ในบทความนี้
ทำไมต้องจัดขันหมากในพิธีการแต่งงานแบบไทย ?
ขันหมาก คือ พานหรือถาดที่ใช้ในการพิธีสู่ขอ ประกอบไปด้วยของมงคลต่าง ๆ มากมาย มีความหมายสื่อถึงการขออนุญาตครอบครัวของฝ่ายหญิง เพื่อให้ได้แต่งงานกับฝ่ายชาย หรือเครื่องหมายแทนการเชื่อมใจของคู่บ่าวสาว และเครือญาติของทั้งคู่เอาไว้ โดยฝ่ายชายจะเป็นผู้จัดเตรียมเพื่อนำไปสู่ขอเจ้าสาวที่บ้านของฝ่ายหญิง เป็นส่วนหนึ่งของพิธีการแต่งงานแบบไทย เพื่อสร้างความเป็นสิริมงคล
การจัดขบวนขันหมาก จึงเป็นขั้นตอนสำคัญในพิธีแต่งงานที่แสดงถึงความพิถีพิถัน ตั้งใจ และความเคารพต่อครอบครัวฝ่ายหญิง เป็นการสืบสานประเพณีไทยอันดีงาม และสร้างความทรงจำอันล้ำค่าให้กับคู่บ่าวสาว
การจัดขบวนขันหมากต้องมีอะไรบ้าง ?
พิธีแห่ขันหมาก หรือการจัดขบวนขันหมาก เป็นพิธีที่มีเพื่อน ๆ และญาติพี่น้องมารวมตัวเพื่อแสดงความยินดีในขบวนขันหมากของคู่บ่าวสาว โดยจะจัดเรียงด้วยพาน หรือ ถาด ที่สวยงามให้ถูกต้องตามหลักประเพณีไทย โดยประกอบด้วยขันหมากเอกและขันหมากโท ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
1. ขันหมากเอก
ชุดพานเอกที่ต้องถือต่อท้ายเจ้าบ่าวเป็นขันหมากหลัก ประกอบไปด้วยสิ่งของที่มีความสำคัญในการสู่ขอเจ้าสาว โดยแบ่งออกเป็น 4 พานดังนี้
- พานขันหมากเอก : ประกอบด้วย หมากพลู ถุงเงิน ถุงทอง ที่ใส่ธัญพืชมงคล ถั่วเขียว งาดำ ข้าวเปลือก ข้าวตอก และซองเงิน
- พานธูปเทียนแพ : ใช้ในการรับไหว้ญาติผู้ใหญ่ ประกอบด้วยแพเทียน แพธูป และกระทงดอกไม้ที่ด้านบนสุด
- พานสินสอด : ประกอบด้วยเครื่องทอง เครื่องประดับ และของมีค่าต่าง ๆ ซึ่งจะคลุมผ้าเอาไว้
- พานแหวนหมั้น : สำหรับใส่แหวนหมั้นของเจ้าบ่าวและเจ้าสาว และประดับพานด้วยดอกไม้เพื่อความสวยงาม
2. ขันหมากโท
ชุดพานใส่สิ่งของสำหรับใช้ในพิธี ประกอบไปด้วยสิ่งของมงคลต่าง ๆ ที่สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ โชคลาภ และความเจริญรุ่งเรือง โดยแบ่งออกเป็น 3 พานดังนี้
- พานต้นกล้วย-ต้นอ้อย : สื่อถึงความเจริญรุ่งเรือง
- พานขนมมงคล : เลือกจากชื่อที่ไพเราะ และมีความหมายดี เช่น จ่ามงกุฎ เสน่ห์จันทร์ ฝอยทอง ทองเอก ทองหยิบ ทองหยอด ขนมกง และขนมชั้น เพื่อเสริมความเป็นสิริมงคลให้กับคู่บ่าวสาว
- พานผลไม้มงคล: เลือกจากผลไม้ที่สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ โชคลาภ และความเจริญก้าวหน้า เช่น กล้วยหอม มะพร้าว ส้มโอ ทับทิม ส้มสายน้ำผึ้ง
ลำดับการจัดขบวนขันหมาก
ขันหมากแต่ละพานจะถูกจัดเรียงอย่างสวยงาม ประดับด้วยของมงคลต่าง ๆ ตามความหมายและประเพณี ผู้ถือขันหมากแต่ละคนจะยืนในตำแหน่งที่ถูกต้องตามลำดับขบวน เมื่อจัดเตรียมทุกอย่างเรียบร้อย ขบวนขันหมากจะเคลื่อนออกจากบ้านฝ่ายชาย มุ่งหน้าสู่บ้านเจ้าสาวเพื่อไปทำพิธีสู่ขอ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขออนุญาตครอบครัวของฝ่ายหญิงให้เข้าพิธีแต่งงาน โดยมีรูปแบบการจัดขบวนขันหมากดังนี้
- ตำแหน่งที่ 1 : เถ้าแก่ เป็นผู้หลักผู้ใหญ่ที่เจ้าบ่าวเคารพนับถือ มีหน้าที่นำทางเจ้าบ่าวให้ผ่านขั้นตอนต่าง ๆ เพื่อเข้าไปหาเจ้าสาว และเป็นผู้ถือซองสำหรับค่าผ่านประตู ให้สามารถเข้าไปหาเจ้าสาวได้อย่างสะดวก
- ตำแหน่งที่ 2 : เจ้าบ่าวถือพานธูปเทียนแพ โดยมีพ่อแม่หรือญาติผู้ใหญ่ของฝ่ายชายยืนขนาบข้าง และร่วมเดินนำขบวน
- ตำแหน่งที่ 3 : พานกล้วย พานอ้อย เป็นเพื่อนสนิทเจ้าบ่าว หรือญาติเจ้าบ่าว
- ตำแหน่งที่ 4 : ขันหมากเอก เป็นญาติผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าบ่าวจะเป็นคนถือของมงคลต่าง ๆ ที่สำหรับใช้ในการประกอบพิธี
- ตำแหน่งที่ 5 : พานสินสอด คุณพ่อคุณแม่ หรือญาติผู้ใหญ่จะเป็นฝ่ายถือ
- ตำแหน่งที่ 6 : พานแหวนหมั้น เป็นพี่สาว หรือน้องสาวเจ้าบ่าวจะเป็นคนถือ
- ตำแหน่งที่ 7 : พานขนมและผลไม้มงคล สามารถถือได้ทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ ผู้ชายหรือผู้หญิงได้ตามความเหมาะสม
- ตำแหน่งที่ 8 : พานต้นกล้วย ต้นอ้อย เพื่อนเจ้าบ่าวจะเป็นคนถือ
- ตำแหน่งที่ 9 : ขบวนรำ ผู้ร่วมงานที่มาแสดงความยินดี ที่จะช่วยสร้างสีสัน ความสนุกสนาน จำนวนผู้รำ จะขึ้นอยู่กับความต้องการของแต่ละคู่
เมื่อเตรียมความพร้อมในเรื่องพิธีการเรียบร้อยแล้ว การเลือกสถานที่จัดงานก็สำคัญไม่แพ้เรื่องอื่น ๆ ขอแนะนำโรงแรมริเวอร์ไรน์เพลส โฮเทล แอนด์ เรสซิเดนซ์ ให้เป็นหนึ่งในตัวเลือกในวันสำคัญของคู่บ่าวสาว เรามีบริการห้องสำหรับจัดงานหมั้น งานแต่งในโรงแรมหลากหลายรูปแบบ สามารถเดินทางได้สะดวก พร้อมวิวริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่จะช่วยให้การจัดงานในครั้งนี้สมบูรณ์แบบที่สุด
หากต้องการทราบรายละเอียดโรงแรมจัดงานเลี้ยงแต่งงานใกล้กรุงเทพฯ ของเรา สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ 02-966-6111 หรือ LINE Official https://lin.ee/JQ6USbn
ข้อมูลอ้างอิง
- เตรียมให้ครบจัดให้พร้อม กับลำดับพิธีการแห่ขันหมาก. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 เมษายน 2567 จาก https://www.wisdombridal.com/blog/get-it-ready-get-it-ready-with-the-order-of-the-khan-mak-parade-ceremony.html
- การลำดับขบวนขันหมากพิธีไทย มีรูปแบบการจัดยังไงบ้าง?. สืบค้นเมื่อวันที่ 2 เมษายน 2567 จาก https://www.weddinglist.co.th/blog/ลำดับขันหมาก-แต่งงานไทย/
